Architectuur Amsterdam

Aanvankelijk luidde de titel van dit berichtje 'Na-onderzoek zelfbouw met prefab elementen'. Een beetje misleidend, en inderdaad bedoeld om u op het verkeerde been te zetten. After all, dit is een architectuursite, dus wat moeten we hier met nestbouw door vogels? Maar bekijk de filmpjes waarnaar we verwijzen, ze zijn de moeite waard en er zijn parallellen met architectuur en stedenbouw. Nou ja, we vinden ze eigenlijk te mooi om niet te tonen. Een metselende boomklever bijvoorbeeld.

De website 'Beleef de lente' toont beelden, opgenomen met een webcam, van vogels die een nest bouwen of er een hebben. Op een architectuur-site is dit natuurlijk een beetje vreemd, maar ook weer niet. De parallellen met woningbouw dringen zich op. Thema's als publieke toegankelijkheid en beveiliging tegen indringers, zelfbouw met prefab elementen, gevaarlijke ontsluiting van de woning - een jonge ooievaar komt klem te zitten in de 'deuropening' - en toeëigening blijken ook bij 'vogelwoningen' belangrijk. Kijk zelf maar hoe bijvoorbeeld twee jonge steenuilen een duif hun huis uit werken of naar de knokpartij tussen een ooievaar en een kraker. Er bestaat dus zoiets als 'wooninstinct' dat overeenkomsten heeft met onze eigen woonervaring.

• Zelfbouw met prefab elementen, woningbezichtiging, toeëigening - boomklever, boerenzwaluw
• Beveiliging tegen indringers, publieke vs. private ruimte - steenuil, ooievaar
• Gevaarlijke ontsluiting van de woning - zie item 'Jonge ooievaar heeft pech' in het rechter menu.

Na-onderzoek naar zelfbouw met prefab elementen dus, in a way, met een webcam die laat zien wat er echt gebeurt na de oplevering. Ach, laten architecten zich niet vaker inspireren door natuur en vreemde landen?  Ze verbreden het kader waarin we gewend zijn te denken. Daarvoor hoeven we dus niet naar de Dogon-gebieden in Afrika. 

Die term, 'na-onderzoek', werd overigens gemunt  door prof. Max van den Berg tijdens zijn lezing in het Van Eesteren Museum over de modernistische stedenbouw en architectuur van Nieuwendam in Amsterdam-Noord. Hij constateerde: architecten doen altijd vooronderzoek, maar evalueren vrijwel nooit. Eigenlijk er zou veel vaker juist ook na-onderzoek gedaan moeten worden om te zien of wat de ontwerper beoogde ook werkelijk plaatsvindt.