Amsterdam blijft bouwen

Nieuwbouw in de BijlmerHet wordt wel eens vergeten met al die mooie architectuur, maar stedenbouw vindt plaats in een maatschappelijk krachtenveld van jewelste. Anders gezegd: het gaat niet alleen om vernuftige plannen, maar ook om véél geld, politieke ideeën en de belangen van machtige organisaties.

De rente hoeft maar een beetje te stijgen, de kantorenmarkt zit in een dip, en investeerders haken af, er wordt gesneden in de kosten. We zagen het in de oude Bijlmermeer, waar in de uitvoeringsperiode de helft van de liften uit de plannen werd geschrapt, we zagen het bij het grootschalige Amsterdam Waterfront (AWF) project dat werd afgeblazen, en we zien het nu bij de Zuidas. De financiële crisis van 2008 heeft wrange gevolgen voor de bouw en aanverwante bedrijfstakken, zoals de architectenbureaus. De bouwproductie van Amsterdam is behoorlijk teruggelopen. Werden er in 2008 nog 4400 woningen gebouwd, in 2009 waren het er slechts 2000. Terwijl het streefcijfer 5000 woningen was.

Blijven bouwen
Gelukkig probeert Amsterdam de bouw niet helemaal te laten stilvallen. Dat gebeurt door 'investeringskracht te bundelen'. Gemeente en marktpartijen hebben daarvoor criteria opgesteld waarmee een voorrangslijst projecten 2009/2010 is opgesteld. Daarbij gaat het vooral om projecten met maatschappelijke waarde, zoals projecten voor stedelijke vernieuwing en sociale versterking van wijken die aansluiten bij een bestaande vraag in de woningmarkt. Ook de ruimtelijk-economische waarde voor de gebiedsontwikkeling (gemeenteinkomsten op peil houden) en de financiële waarde (kapitaalvernietiging of mislopen van cofinanciering voorkomen) kunnen redenen zijn om een project voorrang te geven.

Soorten projecten
Er staan drie categorieën projecten op de voorrangslijst:
- Doorgaan met herstructurering en stedelijke vernieuwing van een gebied, zoals in de Bijlmermeer, Nieuw-West en Noord.
- Afmaken van vergevorderde binnenstedelijke gebiedsontwikkeling, zoals Fountainhead op Sporenburg en de centrale noordoever (Overhoeks) en zuidoever van het IJ (Oosterdokseiland).
- Starten met nieuwe gebiedsontwikkeling, zoals de Zuidas en het Zeeburgereiland.

Zie ook de voorrangslijst projecten 2009/2010 in het tijdschrift Nul20 en de bijhorende argumentatie.

Eind 2009 werd bekend dat Amsterdam toch ook op projecten van de voorangslijst moet inleveren. We wachten af.